Ngày 29/4/2021, tại Đà Nẵng, Oxfam và các đối tác địa phương đã tổ chức Hội thảo Tổng kết Dự án “Cứu trợ Nhân đạo và Phục hồi sau lũ miền trung Việt Nam” do Chính phủ Ca-na-đa, Liên minh Cứu trợ Hà Lan (thuộc Bộ Ngoại giao Hà Lan) và Oxfam tài trợ và triển khai.
Hơn 183.000 người dân, bao gồm 91.250 phụ nữ và trẻ em gái dễ bị tổn thương tại địa bàn 18 xã thuộc 5 huyện: Cẩm Xuyên, Thạch Hà, Tuyên Hóa, Hải Lăng và Bắc Trà My tại 4 tỉnh miền Trung - Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Quảng Nam, đã được hưởng lợi từ gói cứu trợ này.
Tháng 10 năm 2020, đáp ứng lời kêu gọi của Chính phủ, Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy ban Nhân dân các tỉnh, Tổ chức Oxfam tại Việt Nam đã khẩn trương vào cuộc và kết quả đã huy động được nguồn tài chính gần 1 triệu đô-la Mỹ từ nguồn lực tự có và từ các nhà tài trợ gồm Chính phủ Ca-na-đa và Liên minh Cứu trợ Hà Lan (trực thuộc Bộ Ngoại giao Hà Lan).
Đến tháng 4/2021, Oxfam đã triển khai 12 hoạt động tại các vùng chịu ảnh hưởng của thiên tai, bao gồm hỗ trợ tiền mặt không điều kiện, hỗ trợ lương thực dự trữ bị thiệt hại và khôi phục sinh kế, nước sạch-vệ sinh để phòng ngừa dịch bệnh, bảo vệ phụ nữ và trẻ em…
Ngoài các gói cứu trợ khẩn cấp, người dân tham gia cải tạo các công trình dân sinh, sản xuất như đường giao thông liên thôn, giao thông nội đồng, mương thủy lợi nội đồng. Oxfam hỗ trợ bằng cách trả tiền cho bà con khi tham gia lao động. Hoạt động này không những làm tăng sự kết nối cộng đồng, mà còn giúp tăng cường giao thương, giúp bà con dễ dàng đi lại chăm sóc cây trồng, thu hoạch và bán ra thị trường.
“Biết ơn dự án lắm. Nhờ có dự án mà vừa có tiền, vừa có đường đi đẹp. Ở nhà còn được nhận tiền mặt không điều kiện, bộ dụng cụ vệ sinh phụ nữ, bồn chứa nước, thau, gáo, xô đựng nước, được đi học rửa tay khử khuẩn, phòng chống Covid-19. Cái gì cũng thiết thực hết!” - Chị Nguyễn Thị Phú, hộ nữ khuyết tật tham gia Lao động đổi công tại xã Cao Quảng, huyện Tuyên Hoá, tỉnh Quảng Bình chia sẻ.
Ông Vũ Xuân Việt, Quản lý Chương trình Cứu trợ khẩn cấp của Oxfam chia sẻ: “Oxfam đảm bảo nguyên tắc “nhân đạo, độc lập, công bằng” và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế trong cứu trợ nhân đạo. Chúng tôi đảm bảo người dân và lãnh đạo địa phương tham gia thực sự vào toàn bộ quá trình cứu trợ, từ lập kế hoạch, đến triển khai và giám sát”.
Tiêu chí lựa chọn người hưởng lợi, danh sách người hưởng lợi và các hoạt động đều có sự tham gia của người dân và chính quyền địa phương, kết quả được chia sẻ công khai trong các cuộc họp thôn, xã.
“Chúng tôi đã học được phương pháp triển khai có sự tham gia của người dân từ Oxfam, và nhất định sẽ áp dụng trong tương lai. Chúng tôi thấy cách làm này được cộng đồng ủng hộ”, Ông Hoàng Văn Nguyên, giám đốc Trung tâm Phát triển Cộng đồng Hà Tĩnh (HCCD) cho biết.
Bên cạnh các hoạt động hỗ trợ các nhu cầu thiết yếu của người dân và địa phương, Oxfam và các đối tác chú trọng việc xây dựng năng lực và sự tự chủ của địa phương để địa phương triển khai hoạt động cứu trợ hiệu quả trong tương lai. Ngoài các tập huấn đào tạo kỹ năng cho trưởng thôn, trưởng cụm và cán bộ xã, việc thiết lập cơ chế phối hợp và giám sát, phản hồi được nhấn mạnh.
“Điều rất quan trọng trong cứu trợ nhân đạo là cơ chế phối hợp nhiều bên để huy động nguồn lực hiệu quả, không chồng chéo. Chúng tôi không chỉ làm việc với các tổ chức quốc tế khác để phân vùng cứu trợ và xác định các lĩnh vực ưu tiên; bên cạnh đó, địa phương làm việc sâu sát với chúng tôi để phối hợp nguồn lực của dự án với các nguồn lực khác tại địa phương. Điều này củng cố năng lực điều phối viện trợ của địa phương về lâu dài”, ông Việt chia sẻ.
Tổ chức Oxfam đã tổ chức các hội thảo chia sẻ bài học kinh nghiệm trong cứu trợ nhân đạo với các địa phương và các tổ chức xã hội. Thực tế triển khai dự án cho thấy một số khó khăn ảnh hưởng đến tiến độ hoạt động. Quá trình xin phê duyệt dự án tại một số tỉnh còn kéo dài do thiếu sự đồng bộ trong hệ thống văn bản hướng dẫn như Nghị định 64, Nghị định 50 và Nghị định 80.
Oxfam đã phối hợp với các cơ quan trung ương, Nhóm làm việc về Quản lý Thiên tai và các đối tác đóng góp ý kiến cho quá trình soạn thảo Nghị định Nghị định 64/2008/NĐ-CP. Theo đó, đề xuất Nghị định 64 cần đảm bảo một số nội dung chủ yếu sau đây:
Mở rộng đối tượng tham gia cứu trợ, thiện nguyện đến mọi tổ chức, cá nhân.
Tăng cường sự chuyên nghiệp và phối hợp trong công tác cứu trợ để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
Thay đổi tư duy của chính quyền và đoàn thể trong công tác cứu trợ - từ “quản lý” cứu trợ đến “điều phối và hỗ trợ” nhằm đảm bảo hoạt động cứu trợ hiệu quả.
THÔNG TIN DÀNH CHO BIÊN TẬP
Oxfam là một tổ chức phát triển trên toàn thế giới huy động sức mạnh và tiếng nói của người dân chống lại đói nghèo, bất bình đẳng và bất công. Oxfam là một khối liên minh quốc tế gồm 20 tổ chức Oxfam khác nhau hoạt động trên hơn 90 quốc gia. Tại Việt Nam, Oxfam là một trong những tổ chức phi chính phủ quốc tế (INGO) hàng đầu, đặc biệt trong lĩnh vực phát triển nông thôn, hỗ trợ nhân đạo và giảm thiểu rủi ro thiên tai, phát triển xã hội công dân và tăng cường năng lực cho cộng đồng dân tộc thiểu số và phụ nữ.