Xây dựng thương hiệu gạo quê hương

“Vùng này gạo ngon lắm, gạo được trồng trên đất nuôi tôm mà.”

Vừa nói, tay chị Diệu vừa thoăn thoắt đóng gói từng bịch gạo 5kg mang thương hiệu Trí Lực. Chị chép miệng tiếc nuối vì hợp tác xã (HTX) trước kia chỉ bán lúa thô cho doanh nghiệp, lời lãi chẳng được bao nhiêu.

HTX Trí Lực nằm ở Cà Mau, rất phù hợp để trồng giống lúa ST24 đã từng được xếp hạng là một trong các giống lúa gạo ngon nhất thế giới. Trước đây, HTX chỉ thu hoạch và bán lúa thô, dù lúa được canh tác hữu cơ, gây lãng phí không nhỏ cho bà con. Nhận thấy tiềm năng chưa được khai thác, chị Văn Ngọc Diệu, Phó giám đốc HTX Trí Lực đã cùng với chị em trong tổ sinh kế đưa ra sáng kiến chuyển sang bán gạo thương phẩm.

“Đi tham dự hội thảo thấy các vùng kia đều có gạo bán rồi. Về mình có sáng kiến này, khi nói ra chị em đều đồng lòng hết”, chị Diệu chia sẻ cơ duyên trở thành lãnh đạo tổ sinh kế phụ nữ của HTX Trí Lực, phát triển việc trồng lúa trên đất nuôi tôm, tạo thêm nguồn thu nhập song song với nuôi tôm.

Tổ sinh kế khởi đầu với 7 thành viên đều là nữ nông dân. Vì không quen với việc kinh doanh, các chị em gặp nhiều khó khăn trong xây dựng thương hiệu và đóng gói bao bì. Các mối quan hệ xã hội chưa nhiều nên cũng cản trở việc quảng bá gạo Trí Lực.

Nhận thấy tiềm năng của sáng kiến, dự án “Tăng cường bình đẳng giới và đầu tư kinh doanh nông nghiệp có trách nhiệm ở Đông Nam Á – GRAISEA (Giai đoạn 2)” đã mời chuyên gia hỗ trợ tổ sinh kế trong thiết kế bao bì, quy trình sản xuất và vận chuyển. Dự án cũng giúp cơ giới hóa công đoạn đóng gói bằng các loại máy móc chuyên dụng. “Giờ mười phút là làm được biết bao nhiêu bọc rồi. Hồi xưa mười phút làm tay không nổi một bọc,” chị Diệu nhớ lại.

Các thành viên của tổ sinh kế cũng thường xung phong tham dự các buổi triển lãm, hội chợ, các đoàn tham quan học hỏi do dự án tổ chức. Nhờ vậy, các chị em được mở rộng mạng lưới, từ đó có điều kiện giới thiệu sản phẩm gạo Trí Lực ra thị trường.

Nỗ lực của tổ sinh kế đã được đền đáp xứng đáng khi gạo Trí Lực được chứng nhận hữu cơ, với nồng độ chất dinh dưỡng cao, và gạo có vị ngon đậm đà. “Sáng kiến của chị Diệu sử dụng sản phẩm có nguồn gốc chất lượng tốt, đồng thời huy động được các chị em phụ nữ tham gia. Đây là một sinh kế phụ ít chịu rủi ro, thích ứng được với sự biến đổi của thời tiết,” bà Ngọc Cẩm, cán bộ dự án thuộc Trung tâm Bảo tồn Sinh vật biển và Phát triển Cộng đồng (MCD) nhận xét.

Từ chỗ chỉ có 7 thành viên, tổ sinh kế giờ đã có hơn 30 người, dự kiến thu mua gạo từ 20 hộ gia đình trong thời gian tới. Sáng kiến đã cải thiện thu nhập cho các chị em trong vùng, giúp họ tự tin và chủ động hơn khi mua sắm cho bản thân, gia đình và có nhiều định hướng kinh doanh cho sinh kế chính.

Không chỉ về kinh tế, sáng kiến đã góp phần cải thiện tiếng nói và vai trò của phụ nữ. Trước kia, các hoạt động của HTX chủ yếu do nam giới tham gia, nhưng “giờ thì nam và nữ đều đi họp được, mà nữ đi họp đều chiếm 50% trở lên. Chị em có sự tự tin,” chị Diệu vui vẻ cho biết. Thay vì rụt rè hay chọn ngồi cuối hàng, giờ họ đã chủ động đưa ra ý kiến và bảo vệ quan điểm của mình.

Bản thân chị Diệu cũng có sự thay đổi. Trước kia chị là người nhút nhát, không dám phát biểu trước đám đông, không cả biết sử dụng xe máy để đi đây đó. Qua quá trình được học hỏi, tập huấn, chị Diệu có cách nhìn khác về vai trò của phụ nữ: phụ nữ có thể tự tạo nguồn thu nhập bằng công việc kinh doanh như nam giới. Giờ đây, chị là trụ cột của tổ sinh kế, tự tin điều phối các hoạt động kinh doanh giữa các thành viên, và luôn chủ động tìm kiếm, kết nối với các khách hàng mới.

“Phụ nữ cũng có vai trò quan trọng chứ không phải phụ thuộc vào nam giới.”