Báo cáo đánh giá mới nhất của Sáng kiến Tài chính Công bằng Việt Nam - "Những bước tiến ban đầu hướng đến bền vững" cho thấy các ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam đang có sự tiến bộ trong cam kết ESG (E - Môi trường, S - Xã hội, G - Quản trị), hướng đến một nền tài chính xanh và công bằng.

Những cam kết về ESG đã được các NHTM đề cập công khai trong các văn bản và chính sách. 3 nhóm chủ đề E, S, và G đều có sự cải thiện, trong đó cam kết G về quản trị có sự thay đổi rõ rệt nhất khi tất cả các ngân hàng đều công khai các chính sách liên quan đến Chống tham nhũng, Bảo vệ khách hàng, Thuế, Minh bạch và trách nhiệm giải trình ở các mức độ khác nhau.

Một vài ví dụ tốt có thể kể đến

  1. VP Bank đã báo cáo Công bố thông tin tài chính liên quan đến khí hậu (TCFD) vào năm 2022 với đầy đủ 04 nội dung thông tin về những tác động liên quan đến khí hậu bao gồm: Quản trị, chiến lược, quản trị rủi ro và đo lường các chỉ số và mục tiêu. Ngân hàng đã có một số cam kết về BĐKH rõ ràng trong Khung tín dụng xanh (GLF) 2020 của mình nhằm đưa ra quy trình sử dụng và quản lý nguồn vốn vay xanh trong quá trình cho vay các dự án đáp ứng tiêu chí xanh đồng thời đưa ra danh sách loại trừ không cấp tín dụng liên quan đến rủi ro môi trường và xã hội.
  2. Agribank đa dạng hóa các kênh dẫn vốn, tăng cường tài chính toàn diện, thúc đẩy tiếp cận tài chính đối với khu vực nông nghiệp, nông thôn, góp phần tích cực đẩy lùi nạn “tín dụng đen”
  3. HDBank đã thể hiện cam kết với việc phát triển bền vững thông qua việc đầu tư vào năng lượng tái tạo. HDBank đã tham gia vào các dự án năng lượng sạch, như năng lượng mặt trời và gió, góp phần giảm thiểu phát thải carbon và thúc đẩy nguồn năng lượng thay thế.
  4. Vietcombank đạt điểm cao trong lĩnh vực Xã hội (S). Ngân hàng này đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ giáo dục và phát triển cộng đồng, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống và tạo cơ hội cho những khu vực còn thiếu thốn.
  5. Techcombank nổi bật với các chính sách quản trị minh bạch và trách nhiệm, với các biện pháp mạnh mẽ chống tham nhũng và tăng cường bảo vệ quyền lợi của khách hàng và cổ đông, như việc tăng cường các quy định nội bộ và minh bạch hóa các giao dịch.

Tuy có sự cải thiện so với nghiên cứu Hướng tới Tài chính Bền vững - Cam kết ESG trong ngành Ngân hàng lần đầu năm 2020, các NHTM Việt Nam mới đang ở những bước leo núi đầu tiên trong “cuộc đua lên đỉnh.” Các nguyên nhân có thể kể đến: chưa có yêu cầu bắt buộc từ phía nhà nước đối với các ngân hàng; ít áp lực từ khách hàng, do phần đông chưa biết tới ảnh hưởng của ngân hàng tới các vấn đề trên, cũng không nắm rõ các cam kết ESG và cách thực hiện ESG của các ngân hàng.

Báo cáo khuyến nghị các NHTM và cơ quan nhà nước cần tham vấn ý kiến của cộng đồng, các tổ chức xã hội, chuyên gia trong quá trình xây dựng chính sách liên quan tới ESG. Ngân hàng nhà nước có thể.] xây dựng bộ tiêu chuẩn chung về ESG dành cho các NHTM tại Việt Nam dựa trên các tiêu chuẩn, công ước quốc tế nhằm khuyến khích các NHTM tích hợp ESG vào hoạt động cốt lõi, hướng đến một nền tài chính bền vững và có trách nhiệm. 

Báo cáo được thực hiện trong bối cảnh Việt Nam có ngày càng nhiều những cam kết quốc tế và các chính sách hướng đến tăng trưởng xanh, đặc biệt là yếu tố ESG trong ngành tài chính. Đây là lần thứ 2 Sáng kiến Tài chính Công bằng Việt Nam thực hiện nghiên cứu cam kết ESG của các NHTM Việt Nam. Sáng kiến nhằm thúc đẩy các ngân hàng thương mại, các định chế tài chính áp dụng tiêu chí về môi trường, xã hội và quản trị tốt (ESG) vào hoạt động đầu tư bền vững và có trách nhiệm.