Ngày 31 tháng 7 năm 2023, Hội thảo Kết thúc Dự án "Tăng cường bình đẳng giới và đầu tư kinh doanh nông nghiệp có trách nhiệm tại Đông Nam Á" (GRAISEA 2) đã diễn ra tại Cà Mau, do Oxfam tại Việt Nam, Trung tâm bảo tồn sinh vật biển và Phát triển Cộng đồng (MCD), cùng Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Cà Mau đồng tổ chức. Hội thảo nhằm tổng kết và nhấn mạnh những thành tựu dự án đã đạt được 5 năm qua trong thúc đẩy sản xuất nông nghiệp bền vững.
Thông tin rút ra từ Hội thảo
Buổi hội thảo đã mở ra góc nhìn tổng quan, tóm tắt những tiến bộ đáng kể trong cuộc sống của những người sản xuất quy mô nhỏ và người lao động trong chuỗi giá trị nông nghiệp. Những thành tựu này có được là nhờ sự kết hợp của nhiều đơn vị.
Thực hành bền vững trong ứng phó với biến đổi khí hậu: người nông dân đã áp dụng phổ biến các tiêu chuẩn bền vững trong canh tác. Những thực hành này vừa giúp bảo đảm sinh kế vừa đóng góp vào một nền nông nghiệp thích ứng tốt hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Mô hình kinh doanh bao trùm và Đầu tư có trách nhiệm: nhiều doanh nghiệp trong chuỗi giá trị tôm và lúa đã áp dụng mô hình kinh doanh bao trùm và đầu tư có trách nhiệm. Cách tiếp cận này thúc đẩy tăng trưởng cân bằng, chia sẻ lợi ích và rủi ro với người nông dân và người lao động.
Cải thiện vai trò và phúc lợi cho công nhân: Dự án đã hỗ trợ tăng cường vai trò của phụ nữ trong sản xuất và kinh doanh nông nghiệp. Nỗ lực này đảm bảo phân phối cơ hội và nguồn lực công bằng. Ngoài ra, việc tập trung vào phúc lợi của công nhân, đặc biệt là các công nhân nữ, đã góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống và môi trường làm việc cho họ.
Tại hội thảo, phiên thảo luận đã có sự tham gia của nhiều diễn giả khác nhau, đều chia sẻ quan điểm của họ về sự chuyển đổi sản xuất theo hướng bền vững. Mặc dù vẫn còn nhiều thách thức, các bên đều nhất trí rằng sự chuyển đổi này là hướng đi dài hạn và đúng đắn, định hướng đưa nông sản của Việt Nam đến các thị trường xuất khẩu có giá trị cao.Ngoài cải thiện về kỹ thuật, các chuyên gia đều cho rằng sản xuất nông nghiệp theo quy mô nhóm và hợp tác xã là rất cần thiết. Điều quan trọng là cả doanh nghiệp và hợp tác xã phải xây dựng và duy trì các chính sách kinh doanh có trách nhiệm để đảm bảo phúc lợi của những người sản xuất nhỏ và người lao động trong chuỗi giá trị.
Những điểm nổi bật của GRAISEA 2
Dự án "Tăng cường bình đẳng giới và đầu tư kinh doanh nông nghiệp có trách nhiệm tại Đông Nam Á" (GRAISEA) diễn ra trong vòng 5 năm (2018 - 2023), dưới sự tài trợ của Cơ quan Hợp tác Phát triển Quốc tế Thụy Điển (SIDA) / Đại sứ quán Thụy Điển tại Bangkok, Thái Lan. Dự án triển khai tại 5 tỉnh khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, gồm An Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Kiên Giang và Cà Mau.
Dự án GRAISEA là một minh chứng cho những nỗ lực hợp tác giữa các đơn vị như Oxfam tại Việt Nam, Trung tâm Nghiên cứu Tài nguyên và Phát triển Nông thôn (RECERD), Trung tâm Bảo Tồn Sinh Vật Biển và Phát Triển Cộng Đồng (MCD), Trung tâm Hợp tác Quốc tế Nuôi trồng và Khai thác Thuỷ sản Bền vững (ICAFIS), và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI). Sự phối hợp này nhấn mạnh tiềm năng của những hành động tập thể mang lại sự thay đổi tích cực trong lĩnh vực nông nghiệp.
Trong vòng 5 năm qua, dự án đã đạt được những kết quả quan trọng. Đáng chú ý, 4,468 hộ nông dân sản xuất quy mô nhỏ, trong đó hơn 55% là phụ nữ, đã cải thiện đáng kể thu nhập và vị thế trong kinh doanh và sản xuất nông nghiệp. Đồng thời, đã có 58 hợp tác xã chuyển đổi sang sản xuất theo tiêu chuẩn bền vững. Sự chuyển đổi này đã gia tăng năng suất, cải thiện hiệu quả kinh doanh và các thực hành quản lý.
Tác động không dừng lại ở đó, 15 doanh nghiệp đầu ngành cải thiện về chính sách và thực hành mô hình kinh doanh bao trùm. Ngoài những tiến bộ này, 112 doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) đã tích cực tham gia và hưởng lợi từ dự án. 30 thỏa thuận hợp tác đầu tư, bao tiêu của doanh nghiệp với hợp tác xã đã được ký kết. 10.000 công nhân hưởng lợi từ việc cải thiện điều kiện làm việc, chính sách tiền lương và phúc lợi xã hội của doanh nghiệp. Những kết quả hữu hình này là minh chứng cho sự thống nhất chặt chẽ giữa các đơn vị tham gia.
Bài học rút ra
Dự án GRAISEA 2 đã nhấn mạnh tầm quan trọng của các thực hành bền vững, bình đẳng giới và phúc lợi của người lao động. Duy trì cam kết với các nguyên tắc này sẽ giúp ngành nông nghiệp Việt Nam dễ dàng tuân theo lộ trình hướng tới sự phát triển bền vững, bao trùm.
Theo ông Phạm Quang Tú, Phó Giám đốc quốc gia của Oxfam tại Việt Nam chia sẻ: “Mấu chốt trong việc cải thiện sinh kế, nâng cao chất lượng cuộc sống của người sản xuất quy mô nhỏ trong chuỗi giá trị nông nghiệp là cải thiện mối liên kết toàn diện giữa các bên, từ đó lợi ích, chi phí và rủi ro được chia sẻ một cách hài hòa và công bằng. Để làm được điều này, chúng ta cần hiểu rõ động lực, lợi ích và thách thức của người sản xuất, của doanh nghiệp và các bên có liên quan khác; từ đó, xây dựng phương pháp tiếp cận hiệu quả”
